Sözleşme maddeleri uyarınca İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanmasını denetlemek üzere sözleşme yürürlüğe girdiği tarihten sonraki bir sene içerisinde bir uzmanlar komitesi (GREVIO) kurulması öngörülmüştür. Komitenin tam adı Kadınlara Yönelik Şiddet ve Ev İçi Şiddete Karşı Uzman Eylem Grubu’dur (Group of Experts on Action against Violence against Women and Domestic Violence). Sözleşme yürürlüğe girdikten sonra 10 uzman ile oluşturulan GREVIO, 25 taraf devletin sözleşmeyi onaylaması ile 15 uzmana yükseldi, bu 5 uzman 2018 yılında seçilerek göreve başladı. GREVIO’nun çalışma usullerini de bu ilk 10 kişilik uzman grubu hazırladı.
Sözleşme yürürlüğe girdikten sonra yapılan ilk seçimlerde bağımsız kadın hareketinin de İstanbul Sözleşmesi Türkiye İzleme Platformu olarak desteklediği Prof. Dr. Feride Acar Türkiye’nin adayı oldu. Feride Acar önceki dönemde de sözleşmeyi oluşturan CAHVIO grubundaydı. Konsey üyesi ülke temsilcileri tarafından GREVIO’ya seçildi ve sonrasında komitenin kendi içinde gerçekleştirdiği seçim sürecinin ardından GREVIO Komitesi Başkanı oldu. 2019 yılındaki seçimlerde ise Türkiye devletinin, kadın örgütlerinin itirazlarına rağmen Feride Acar yerine aday gösterdiği Prof. Dr. Aşkın Asan komiteye seçildi. Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilene kadar Aşkın Asan bu görevi sürdürdü.
GREVIO üyeleri, ülkeleri tarafından aday gösterilse de bağımsız olarak ve kendi adlarına görev yaparlar. GREVIO uzmanlarının görevlerinin temel amacı, taraf ülkelerin sözleşmeyi kendi ülkelerinde uygun şekilde hayata geçirip geçirmediklerini denetlemek, sözleşme uyarınca hayata geçirilmesi gereken düzenlemeler hakkında önerilerde bulunmak. Bunun için dört yılda bir gerçekleşen periyodik ülke gözden geçirme ya da yalnızca gerek duyulduğu zamanlarda uygulanan ülke ziyaretleri yöntemlerini kullanabilirler.
Üyeler, aynı zamanda sözleşmenin öngördüğü şekilde Acil Soruşturma Usulü’nü işletmek üzere görevlendirilmiştir. GREVIO uzmanları, ayrıca, sözleşmenin içeriğine uygun olarak sözleşmeyi ve uygulanmasını destekleyecek, buna katkı sunacak Genel Tavsiye Kararları çıkarma yetkisine de sahiptir.
Sözleşmenin denetleme mekanizmaları: Raporlama döngüsü ve Acil Soruşturma Usulü
İstanbul Sözleşmesi’nin denetleme mekanizması olan ve 15 uzmandan oluşan GREVIO Komitesi’nin görevlerinden biri taraf ülkeleri belirli aralıklarla düzenli olarak denetlemektir. Ayrıca komite söz konusu düzenli ülke denetleme raporlarının haricinde, kendisine acil müdahale gerektiren sorunların bulunduğunu gösteren güvenilir bilgiler ulaştığında, kadınlara yönelik ciddi, büyük çapta veya sürekli şiddet vakalarını önlemek için taraf ülkelerce alınan tedbirlere ilişkin özel bir raporun acilen sunulmasını da talep edebilir. Tüm bu süreçlerde GREVIO, taraf devlet tarafından verilecek bilgilerin yanında sivil toplum örgütleri, ulusal insan hakları kurumları, ilgili Avrupa Konseyi kurumları ve diğer uluslararası sözleşme mekanizmaları gibi diğer paydaşlardan bilgi alabilir ve çalışmalarını yaparken bu bilgilerden yararlanabilir.
Taraf devletlerin sözleşmeye uyumlarını denetleyen, diğer yandan da hazırladığı değerlendirme raporu ile taraf devletlerin sözleşmeyi iç hukuklarına dahil etmesi ve gündelik yaşamda uygulanması konusunda destekleyici olan GREVIO’nun bu değerlendirmeler için kullandığı iki yöntem bulunmakta: